عوامل تسهیل کننده و بازدارنده ی رعایت حجاب کامل توسط دانشجویان: یک مطالعه کیفی

سابقه و اهداف: رعایت حجاب، یک ارزش­ اسلامی و تکلیف الهی مورد تأکید است و در محیط دانشگاه ضرورت آن بیش­ از پیش احساس می­شود. بد­حجابی، پدیده­یی اجتماعی است که برای پی بردن به عوامل­ آن، باید جوانب اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن بررسی شود. هدف از این پژوهش، تبیین عوامل­ تسهیل­کننده و بازدارنده­ی رعایت حجاب کامل برای دانشجویان بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه، بخشی از مطالعه­یی است که به روش گراندد تئوری انجام شده. داده­ها با مصاحبه­ی نیمه­ساختار یافته از 12 دانشجوی ترک حجاب کرده، 11 نفر دانشجوی با حجاب، سه استاد مشاور، دو معاون فرهنگی و سه نفر از اعضای خانواده­ی دانشجویان ترک حجاب کرده، جمع­آوری شد. مشارکت­کنندگان با نمونه­گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده­ها با روش تحلیل مقایسه­ی مداوم کوربین و اشتراوس(2008) انجام شد. یافته ها: تقیّد به معنویات، که عاملی تسهیل­کننده در رعایت حجاب دانشجویان است، با اخلاق­مداری، دین­مداری و خوف و رجا، انتزاع شد؛ و تردید در باورها، که عاملی بازدارنده در رعایت حجاب کامل دانشجویان شناخته شد، با سه زیرطبقه­ی فطرت­گریزی، باورهای دینی سطحی و شناخت دینی ناکافی، انتزاع شد. نتیجه گیری: رعایت حجاب کامل، با تقیّد به معنویات تقویت می­شود؛ و تردید در باورها، حجاب را تضعیف می­کند؛ بنابراین به منظور ترویج و توسعه­ی حجاب لازم است به شرایط زمینه­یی و علّی رویارویی با حجاب توجه کرد و برای تقویت باورها و ارزش­ها، اقدام­های لازم به عمل آورد.